W jaki sposób organizacje pozarządowe mogą finansować swoją działalność – wszystkie najważniejsze drogi pozyskiwania funduszy przez NGO.
Dotacje
Dotacja jest bezzwrotną pomocą finansową, którą organizacja może otrzymać od donatora. Dotacje najczęściej pochodzą ze środków publicznych (z budżetu państwa, budżetu jednostek samorządu terytorialnego oraz z państwowych funduszy celowych), jednak mogą także być przyznawane ze środków prywatnych (np. fundacji grantodawczych polskich lub zagranicznych). Dotacje przyznawane są zawsze na określony cel społeczny, który powinien być zgodny z celami statutowymi organizacji. Ubieganie się o dotację wymaga przygotowania projektu (oferty, wniosku lub listu intencyjnego), który musi odpowiadać na potrzeby określone przez donatora. Zazwyczaj dotacje przyznawane są w drodze konkursu.
Szczególną formą dotacji są tzw. małe granty – są one przyznawane przez samorządy w uproszczony sposób, tj. bez ogłaszania konkursu. Maksymalna wysokość dofinansowania w przypadku małych grantów to 10 tys. złotych. Małe granty przyznawane są na działania nietrwające dłużej niż 90 dni.
1% podatku dochodowego
1% to jedna setna część podatku dochodowego od osób fizycznych, którą podatnik może przekazać wybranej przez siebie organizacji pożytku publicznego. Prawo do uzyskania środków z 1% mają tylko organizacje pożytku publicznego. Wykaz organizacji pożytku publicznego (OPP) jest publikowany do 15 grudnia roku, za który podatnicy podatku dochodowego od osób fizycznych mogą przekazać 1% podatku. Pieniądze z 1% otrzymane przez OPP mogą zostać wydane wyłącznie na prowadzenie działalności pożytku publicznego.
Zbiórki publiczne
Zbiórki publiczne to zbieranie gotówki lub rzeczy w miejscach publicznych. Zbiórka publiczna powinna zostać obowiązkowo zarejestrowana na portalu zbiorki.gov.pl. Zbiórki publiczne mogą dotyczyć celów ze sfery zdań publicznych oraz celów religijnych. Do zbiórek publicznych zaliczamy tylko takie zbiórki, w których nie ma śladów przepływu pieniędzy lub darów – oznacza to, że nie są zbiórką publiczną np. wpłaty na konto on-line.
Dary rzeczowe i darowizny pieniężne
Darowizny to pieniądze lub dary rzeczowe bezpłatnie przekazywane organizacji przez osoby fizyczne i osoby prawne (firmy, spółki itd.). Również same organizacje – jako osoby prawne – mogą przekazać darowiznę innej organizacji. Dary rzeczowe przekazywane organizacji pozarządowej to np. jedzenie, ubrania, sprzęt komputerowy (zazwyczaj organizacje przekazują otrzymane dary swoim podopiecznym). Darowizny może otrzymać każda fundacja i zarejestrowane stowarzyszenie, w tym również stowarzyszenie zwykłe.
Składki członkowskie
Możliwość pobierania składek członkowskich jest ograniczona tylko do stowarzyszeń (zwykłych, rejestrowych oraz sportowych). Fundusze ze składek członkowskich mogą zostać wydane na dowolny cel statutowy.
Działalność gospodarcza organizacji
Organizacja pozarządowa może prowadzić działalność gospodarczą, jednak działalność ta nie może być działalnością dominującą organizacji. W rezultacie prowadzenia działalności gospodarczej organizacja może prowadzić sprzedaż usług lub towarów z zyskiem. Jednak zyski z działalności gospodarczej muszą zostać przeznaczone na cele statutowe organizacji. Podjęcie działalności gospodarczej wymaga rejestracji w KRS.
Odpłatna działalność pożytku publicznego
Odpłatna działalność pożytku publicznego to możliwość sprzedaży (pobierania opłat) usług lub towarów bez zysku („po kosztach”). Działalność taka nie może przynosić zysku, tj. przychody z nią związane muszą równać się kosztom. Odpłatną działalność pożytku publicznego może prowadzić każda organizacja – status organizacji pożytku publicznego nie jest wymagany. Ponadto nie występuje w przypadku tego typu działalności konieczność zarejestrowania działalności gospodarczej.
Aukcje charytatywne
Organizacje pozarządowe mogą organizować aukcje charytatywne. Należy jednak pamiętać, że z tą formą pozyskiwania funduszy wiąże się szereg obowiązków.
Pożyczki
W przypadku zaistnienia takiej potrzeby organizacje pozarządowe – podobnie jak każdy inny podmiot – mogą korzystać pożyczek. Pożyczka dla NGO może zostać udzielona w banku, przez inną organizację, a nawet przez osobę prywatną (np. członka samej organizacji).
Loterie
W ramach loterii losujący wygrywają nagrody, a dochód ze sprzedaży losów przeznaczany jest na cele społecznie użyteczne. Loteria może być prowadzona w ramach innej imprezy (np. festynu lub koncertu). Niekiedy organizacja loterii może wymagać zgłoszenia lub uzyskania zezwolenia (zależy to od wysokości puli nagród).
Sponsoring
Środki finansowe lub rzeczowe na rzecz organizacji pozarządowej mogą zostać przekazane przez sponsora. Sponsoring polega na wzajemnych świadczeniach sponsora i sponsorowanego. W rezultacie sponsor daje do dyspozycji sponsorowanego ustaloną kwotę pieniędzy lub inne zasoby, a sponsorowany wykonuje uprzednio uzgodnione świadczenia, które przyczyniają się do realizacji celów promocyjnych sponsora.
Finansowanie społeczne (Crowdfunding)
Crowdfunding to pozyskiwanie środków za pośrednictwem internetowych platform crowdfundingowych na specyficzne działania lub projekty.