Jakie obowiązki podatkowe mają organizacje pozarządowe?

Organizacje pozarządowe powstają zazwyczaj z myślą o działalności społecznej i realizacji określonych projektów o nierzadko charytatywnym bądź filantropijnym charakterze. Nie należy jednak zapominać, że NGO mają także pewne obowiązki wobec urzędu skarbowego. Jakie podatki płacą organizacje pozarządowe?

Podatek PIT

Podatek PIT NGO ma obowiązek opłacać, jeśli zatrudnia pracowników, zleceniobiorców, twórców – osoby, które wykonują dla organizacji pracę za wynagrodzeniem.
Do 20 dnia miesiąca następującego po wypłacie wynagrodzenia, NGO powinna wpłacić do urzędu skarbowego zaliczkę na podatek za zatrudnionych pracowników. Należy tego dokonać jednym przelewem za wszystkich zatrudnionych do urzędu skarbowego właściwego dla organizacji pozarządowych.
Kolejnym obowiązkiem NGO jest złożenie w urzędzie skarbowym elektronicznie zbiorczego PIT-4R w terminie do końca stycznia. W PIT-4R należy wykazać należne zaliczki za każdy miniony miesiąc.
Organizacja pozarządowa w związku z zatrudnianiem pracownika powinna również wystawić PIT-11, czyli informację o wysokości dochodów i pobranych zaliczkach danej osoby. PIT-11 należy przekazać:

pracownikowi – do końca lutego za rok poprzedni;
urzędowi skarbowemu – do końca stycznia za rok poprzedni (PIT-11 do urzędu można wysłać tylko elektronicznie).

Uwaga! Jeśli pojedyncza umowa z osobą niebędąca pracownikiem opiewa na kwotę niższą niż 200 zł brutto i jest wyrażona kwotowo – organizacja pobiera od wartości umowy zryczałtowany 17-procentowy podatek, który wpłaca do urzędu i nie wystawia PIT-11. Oznacza to, że jeśli w umowie wynagrodzenie będzie wyrażone w formie stawek za godzinę – powyższa zasada nie ma zastosowania, czyli NGO musi sporządzić PIT-11.

Podatek CIT

Organizacje pozarządowe powinny zapłacić CIT od tych dochodów z działalności gospodarczej, które są wydatkowane na cele inne niż statutowe.
Ponadto opodatkowaniu CIT podlegają zawsze dochody pochodzące:

z produkcji, handlu i wytwarzaniu wyrobów przemysłu elektronicznego, paliwowego, tytoniowego, spirytusowego, winiarskiego, piwowarskiego, a także pozostałych wyrobów alkoholowych o zawartości alkoholu powyżej 1,5%, oraz wyrobów z metali szlachetnych;
z działalności polegającej na oddaniu środków trwałych lub wartości niematerialnych i prawnych do odpłatnego używania na zasadach leasingu.

Zwolnione z opodatkowania są te dochody NGO niemającej statusu OPP, których celem statutowym jest działalność:

naukowa, naukowo-techniczna, oświatowa, w tym również polegająca na kształceniu studentów;
kulturalna, w zakresie kultury fizycznej i sportu, ochrony środowiska;
polegająca na wspieraniu inicjatyw społecznych na rzecz budowy dróg i sieci telekomunikacyjnej na wsi oraz zaopatrzenia wsi w wodę;
w zakresie dobroczynności;
w zakresie ochrony zdrowia i pomocy społecznej;
polegająca na rehabilitacji zawodowej i społecznej inwalidów;
w zakresie kultu religijnego.

Zwolnienie dotyczy części dochodów przeznaczonych na te cele (art. 17 ust.1 pkt 4 ustawy o CIT).
Jeśli organizacja pozarządowa ma status OPP, wtedy z podatku CIT zwolnione są wszystkie dochody przeznaczone na realizację celów statutowych wymienionych w art. 4 ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie – czyli zadań w sferze publicznej – a nie tylko tych określonych w art. 17 ust. 1 pkt 4 ustawy o CIT (jak to ma miejsce dla organizacji pozarządowych niemających statusu OPP).

Uwaga! Nawet jeśli NGO nie uzyskuje dochodów podlegających opodatkowaniu, zawsze musi złożyć CIT-8, w terminie do 31 marca. CIT-8 należy złożyć w formie elektronicznej.
Do CIT-8 należy dołączyć załącznik CIT/O, który służy do wykazania dochodów zwolnionych z opodatkowania, oraz CIT/D – jeśli NGO otrzymała darowiznę.

Podatek VAT

W zakresie podatku VAT nie ma znaczenia, czy organizacja pozarządowa prowadzi działalność gospodarczą.
Zasada jest taka, że jeśli w zakresie działalności gospodarczej lub działalności odpłatnej statutowej NGO sprzedaje usługi/towary podlegające podatkowi VAT – musi VAT rozliczać (ma status czynnego podatnika VAT). Natomiast nieodpłatna działalność statutowa nie podlega pod VAT.
W przypadku działalności gospodarczej lub odpłatnej działalności statutowej NGO może skorzystać ze zwolnienia z VAT (mieć status podatnika zwolnionego):

jeśli nie przekroczy limitu sprzedaży 200 tys. zł lub, jeśli rozpoczyna działalność w trakcie roku – limitu ustalonego proporcjonalnie do liczby miesięcy w roku, w jakich będzie ją prowadzić. Jest to tzw. zwolnienie podmiotowe. Gdy obrót roczny przekroczy 200 tys. zł, należy się zarejestrować jako podatnik VAT. W tym celu należy przesłać do urzędu druk VAT-R.
gdy wykonuje wyłącznie czynności wymienione w art. 43 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług (np. usługi, opieka medyczna, opieka nad osobami niepełnosprawnymi) – jest to tzw. zwolnienie przedmiotowe i nie zależy od wielkości sprzedaży.Status podatnika zwolnionego oznacza, że NGO nie musi składać deklaracji VAT (np. VAT-7 albo VAT-7K) oraz nie ma prawa do zwrotu VAT.

NGO, która jest czynnym podatnikiem, jest zobowiązana wysłać deklarację VAT-7/VAT-7K oraz JPK_VAT do 25 dnia miesiąc następującego po każdym kolejnym okresie rozliczeniowym (odpowiednio miesięcznym lub kwartalnym). Deklaracje można wysłać tylko elektronicznie.
Deklaracje VAT i JPK_VAT muszą być podpisane przez osobę uprawnioną do reprezentowania organizacji. Organizacja może również wyznaczyć pełnomocnika do podpisywania deklaracji za pomocą UPL-1. Ważne, aby UPL-1 wysłać przed wysłaniem VAT-7, tak by urząd mógł wprowadzić odpowiednie dane do swoich rejestrów.

Podatek od nieruchomości

Regulacje na temat podatku od nieruchomości zawarte są w ustawie o podatkach i opłatach lokalnych w rozdziale drugim.
Organizacje pozarządowe płacą podatek od nieruchomości, jeśli są:

właścicielem lub posiadaczem samoistnym nieruchomości;
użytkownikiem wieczystym gruntów;
użytkownikiem nieruchomości na podstawie umowy ze Skarbem Państwa lub jednostką samorządu terytorialnego, np. na podstawie umowy najmu, użyczenia od gminy, powiatu itp.

Uwaga! Jeśli podmiotem wynajmującym lokal organizacji jest prywatny właściciel – organizacja pozarządowa nie płaci podatku od nieruchomości.

Stawki podatku od nieruchomości ustala Rada gminy, w drodze uchwały. Ich wielkość nie może jednak przekroczyć wartości wskazanych w art. 5 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych.
Wysokość podatku od nieruchomości ustala się raz w roku, a płaci się go w miesięcznych ratach – do 15 dnia każdego miesiąca, chyba że wysokość podatku nie przekracza 100 zł (wtedy opłaca się go w terminie pierwszej raty). Termin składania deklaracji rocznej DN-1 wraz z załącznikiem ZDN-1 to 31 stycznia. Deklarację należy złożyć do urzędu właściwego dla miejsca położenia danej nieruchomości.
Zwolnione z podatku od nieruchomości są:

te części nieruchomości, które są wykorzystywane wyłącznie na prowadzenie nieodpłatnej działalności statutowej przez organizacje pożytku publicznego. Oznacza to, że w budynku jedno pomieszczenie może być zwolnione z podatku od nieruchomości (to, w którym jest prowadzona nieodpłatna działalność statutowa), a od drugiego pomieszczenia w tym samym budynku trzeba będzie zapłacić podatek (jeśli jest ono wykorzystywane np. w związku z działalnością gospodarczą lub odpłatną działalnością statutową);
grunty, budynki lub ich części zajęte wyłącznie na potrzeby prowadzenia przez stowarzyszenia statutowej działalności wśród dzieci i młodzieży w zakresie oświaty, wychowania, nauki i techniki, kultury fizycznej i sportu, z wyjątkiem wykorzystywanych do prowadzenia działalności gospodarczej, oraz grunty zajęte trwale na obozowiska i bazy wypoczynkowe dzieci i młodzieży.

Uwaga! Nawet organizacja zwolniona z podatku od nieruchomości ma obowiązek złożenia deklaracji podatku od nieruchomości.

PCC – podatek od czynności cywilnoprawnych

Listę czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem PCC odnajdziemy w art. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych (ustawa PCC). Są to m.in umowy sprzedaży, zamiany, pożyczki, umowy darowizny.
Podatek od czynności cywilnoprawnych płaci strona otrzymująca (np. kupujący, biorący w pożyczkę, obdarowany itp.), która jest zobowiązana do złożenia w urzędzie druku PCC-3 (może być elektronicznie) i zapłaty podatku w terminie 14 dni od danego zdarzenia. Stawki podatku są określone w ustawie PCC. Jeżeli podatek dotyczy czynności cywilnoprawnych dokonanych w formie aktu notarialnego, NGO nie ma obowiązku składania deklaracji PCC-3 i opłaty podatku – robi to za nią notariusz.
Jeśli organizacja pozarządowa ma status OPP, wtedy zwolnieniu z podatku PCC podlegają tylko te czynności, które są wykonywane w związku z nieodpłatną działalnością statutową.

Uwaga! Jeśli dana czynność podlega VAT – nie podlega PCC.

Podsumowanie – nie przegap tych terminów

Ważne terminy:

opłacenie raty podatku od nieruchomości – do15 dnia miesiąca;
opłacenie zaliczki na podatek PIT za zatrudnione osoby za poprzedni miesiąc – do 20 dnia miesiąca;
wysłanie VAT-7/VAT-7K oraz JPK_VAT za poprzedni miesiąc rozliczeniowy (w formie elektronicznej) – do 25 dnia miesiąca;
przekazanie PIT-11 do urzędu skarbowego (w formie elektronicznej) – do do 31 stycznia;
wysłanie PIT-4R do urzędu skarbowego (w formie elektronicznej) – do do 31 stycznia;
wysłanie deklaracji podatku od nieruchomości: DN-1 wraz z załącznikami (w dowolnej formie) – do do 31 stycznia;
złożenie w urzędzie skarbowym CIT-8 (w formie elektronicznej) – do do 31 marca.