Kiedy urząd skarbowy odmawia przekazania OPP funduszy z 1%

Przywilejem wynikającym ze statusu organizacji pożytku publicznego jest możliwość otrzymywania od podatników środków w ramach 1% podatku dochodowego. W wyniku odpowiedniej adnotacji w formularzu podatkowym, fundusze pochodzące z 1% przekazywane są przez urząd skarbowy wskazanej OPP. Istnieją jednak pewne okoliczności, w których urząd może odmówić przekazania pieniędzy organizacji.

Organizacje pozarządowe, które po raz pierwszy uzyskały status pożytku publicznego w roku, za który następnie otrzymują od podatników środki w ramach 1%, zobowiązane są do dnia 30 czerwca kolejnego roku (po rozliczanym roku podatkowym) przekazać Urzędowi Skarbowemu numer rachunku bankowego. Przykładowo organizacja uzyskująca status OPP w bieżącym roku – i ubiegająca się o środki z 1% za 2018 r. - będzie musiała do dnia 30 czerwca 2019 przekazać urzędowi skarbowemu numer rachunku bankowego, na który owe środki miałyby być przekazane. Oznacza to, że podanie numeru rachunku bankowego jest równie istotne w kwestii 1%, jak faktyczne znalezienie się na publikowanej w grudniu przez Dyrektora Instytutu Wolności liście OPP. Wynika to z przepisów ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie.

Naczelnik urzędu skarbowego może w kilku przypadkach zaniechać przekazania 1% podatku na rzecz OPP. Jednym z takich przypadków jest właśnie sytuacja, w której organizacja pomimo ustawowego wymogu nie przekaże w przewidzianym terminie numeru rachunku bankowego (ewentualnie, gdy numer ten jest nieprawidłowy). Postępowanie takie wynika z regulacji ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Pomimo to, z prawnego punktu widzenia – jeśli numer rachunku bankowego przekazano z opóźnieniem z powodu uzasadnionych okoliczności, a urząd załatwia kwestię przekazania 1% odmownie – organizacji (jak też jakiejkolwiek innej osobie fizycznej bądź prawnej w przypadku jakiejkolwiek innej urzędowej odmowy) przysługuje prawo do odwołania się od decyzji. Problemem może być jedynie okoliczność, że urząd niekiedy jedynie ustnie „powiadamia” o odmowie – takie powiadomienie nie jest decyzją, nie można więc się od niej odwoływać. Sytuację komplikować może fakt, że przepisy nie zobowiązują urzędu skarbowego do wydania decyzji w takiej sprawie.

Szczęśliwie, Sąd Administracyjny w Warszawie oraz w Gdańsku uznał, iż jeśli urząd skarbowy odmawia z jakiegokolwiek powodu przekazania funduszy dla organizacji pożytku publicznego – powinien poprzeć tę odmowę wydaniem odpowiedniej decyzji. Ponieważ decyzja taka powinna zawierać pouczenie o sposobie odwołania się od niej, OPP z łatwością może złożyć odwołanie i dochodzić swoich praw, w razie konieczności także przed Sądem Administracyjnym.