W związku z wątpliwościami organizacji pozarządowych współpracujących z Instytutem Wsparcia Organizacji Pozarządowych dotyczącymi płatności na rachunek oszczędnościowy IWOP, który nie znajduje się w Wykazie podatników VAT, czyli na tzw. Białej liście, wyjaśniamy tę kwestię.
Zgodnie z art. 96b ust. 3 pkt 13 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz.U.2021.685, tj. z dnia 14.04.2021., dalej: ustawa o VAT) wykaz zawiera następujące dane podmiotów, o których mowa w ust. 1: numery rachunków rozliczeniowych, o których mowa w art. 49 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Prawo bankowe lub imiennych rachunków w spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej, której podmiot jest członkiem, otwartych w związku z prowadzoną przez członka działalnością gospodarczą:
- wskazanych w zgłoszeniu identyfikacyjnym lub zgłoszeniu aktualizacyjnym oraz
- potwierdzonych przy wykorzystaniu STIR w rozumieniu art. 119zg pkt 6 Ordynacji podatkowej, z wyjątkiem rachunków prowadzonych przez Narodowy Bank Polski.
Zgodnie z powyższym w Wykazie podatników VAT nie widnieją rachunki oszczędnościowe, nie są to bowiem rachunki, o których mowa w powyższym przepisie. Niemniej jednak podatnicy mogą posługiwać się tego rodzaju rachunkami w ramach prowadzonej działalności w celu dokonywania rozliczeń z kontrahentami.
Ponadto w celu ustalenia skutków dokonywania płatności na rachunek niewidniejący na białej liście znaczenie będzie mieć to, czy dana transakcja jest opodatkowana VAT i czy przekracza kwotę 15 000 zł.
Stosownie bowiem do art. 22p ust. 1 ustawy z 26.07.1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz.U.2021.1128 tj. z dnia 2021.06.24) oraz w art. 15d ust. 1 ustawy z 15.02.1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz.U.2021.1800 tj. z dnia 04.10.2021.) podatnicy nie zaliczają do kosztów uzyskania przychodów kosztu w tej części, w której płatność dotycząca transakcji określonej w art. 19 ustawy z 6.03.2018 r. – Prawo przedsiębiorców – czyli co najmniej 15 000 zł:
- została dokonana bez pośrednictwa rachunku płatniczego lub
- została dokonana przelewem na rachunek inny niż zawarty na dzień zlecenia przelewu w wykazie podmiotów, o którym mowa w art. 96b ust. 1 ustawy o VAT – w przypadku dostawy towarów lub świadczenia usług, potwierdzonych fakturą, dokonanych przez dostawcę towarów lub usługodawcę zarejestrowanego na potrzeby podatku od towarów i usług jako podatnik VAT czynny.
Wobec tego sankcje w postaci niezaliczenia do kosztów uzyskania przychodów dotyczą tylko braku płatności przy kwotach wynoszących co najmniej 15 000 zł na rachunek inny niż zawarty w Wykazie podatników VAT.
Ponadto w myśl art. 117ba ust. 1 ustawy Ordynacja podatkowa podatnik, o którym mowa w art. 15 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług, który na podstawie umowy zawartej z dostawcą towarów lub usługodawcą zarejestrowanym na potrzeby podatku od towarów i usług jako podatnik VAT czynny albo z nabywcą towarów, lub usługobiorcą jest obowiązany do pobrania należności od nabywcy towarów, lub usługobiorcy za dostawę towarów, lub świadczenie usług potwierdzonego fakturą i przekazania jej w całości albo części dostawcy towarów, lub usługodawcy, odpowiada solidarnie całym swoim majątkiem wraz z dostawcą towarów, lub usługodawcą za jego zaległości podatkowe w części podatku od towarów i usług proporcjonalnie przypadającej na tę należność, jeżeli dokonał zapłaty tej należności przelewem na rachunek inny niż zawarty na dzień zlecenia przelewu w wykazie podmiotów, o którym mowa w art. 96b ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług.
Na podstawie art. 117ba ust. 3 pkt 1 i 2 ustawy Ordynacja podatkowa podatnik może uniknąć tej odpowiedzialności, jeżeli zapłata należności przez podatnika:
- wynika z transakcji innej niż określona w art. 19 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. - Prawo przedsiębiorców lub
- została dokonana przelewem na rachunek inny niż zawarty na dzień zlecenia przelewu w wykazie podmiotów, o którym mowa w art. 96b ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług, a podatnik złożył przy pierwszej zapłacie należności przelewem na ten rachunek zawiadomienie o zapłacie należności na ten rachunek do naczelnika urzędu skarbowego właściwego dla podatnika, który dokonał zapłaty należności, w terminie 14 dni od dnia zlecenia przelewu.
Wobec powyższego, odpowiedzialności solidarnej nie stosuje się do przypadku płatności poniżej 15 000 zł, jest to bowiem transakcja, która nie mieści się w art. 19 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. – Prawo przedsiębiorców.
Natomiast w przypadku transakcji przekraczających tę kwotę podatnik powinien złożyć w terminie 14 dni od dnia zlecenia przelewu zawiadomienie do naczelnika urzędu skarbowego właściwego dla podatnika o zapłacie należności rachunek spoza Wykazu podatników VAT.